Amipli Dizanteri Nedir?
Entomoeba histolytica adındaki amipin neden olduğu amipli dizanteri hastalığı, çoğunlukla 25 °C’nin üstündeki sıcaklıkta ve nemli bölgelerde görülür. Her yaştaki insanda rastlanılabilir. Amip, gıdaların yanı sıra içecekler ile sağlıklı insanlara bulaşır. Suda yer alan amip kistleri yüksek derece ısıda ölebilmektedir. Sinekler ve böcekler de su gibi amip kistlerinin insan vücuduna taşınmasına neden olur.
İnsanlar, amip kistlerini ağzı yolu ile vücutlarına alırlar. İnce bağırsaklarda çatlayan kistlerin sonucunda dört adet amipçik meydana gelir. Bu amipçiklerin de bölünmesi ile ortaya çıkan sekiz amipçik kalın bağırsaklara geçtiğinde trofozoid biçimine dönüşerek gelişim gösterir. Su kaybeden amip ise yeniden kistlere dönüşür. Kistler dışkı ile vücuttan çıkarılır. Bu kistler toprakta ve suda canlılığını koruyabilir.
Amipli Dizanteri Tanısı olan bir karaciğer;
Amipler kalın barsak üzerinde yaralara yol açar. Kalın bağırsağın kan akımı yavaş olan bölgelerine yerleşen amiplerin hepsinin hastalık yaptığı ise söylenemez.
Amipli Dizanteri Belirtileri
Amiplerin kuluçka süreleri 4- 5 gün olabileceği gibi 1 ile 4 ay kadar da olabilir. Amiplerin su ile vücuda yerleşenlerin yaptığı hastalıklar daha ağır hastalıklara neden olmaktadır. İştahsızlık, kilo verme, bulantı ve kanlı ishal ile kendini gösteren amipli dizanteri kimi insanlarda hiçbir belirti göstermemektedir.
Kalın bağırsakta delinmelere çok az da olsa rastlanılmaktadır. Ancak çoğunlukla bu bölgede kitleler oluşturmaktadır.
Vücudun gücünü yitirmesi ile oluşmaya başlayan amipli dizanteri hastalığı, ileri seviyelerde ciddi problemlere yol açmaktadır. İleri aşamalarında kana karışan amipler karaciğer, dalak, akciğer, beyin, deri ve idrar yollarında apselere neden olmaktadır.
Karaciğer tutulması halinde ateşlenme, terlemeler, karaciğer duyarlılığı ve büyümesi ortaya çıkarken bu tutulma 2 ila 3 haftada tüm karaciğerde görülür.
Amipli dizanterinin geç kalınmadan teşhis edilmesi gerekir. Hastadan alınan taze dışkıda ayağımsı uzantıları sayesinde hareket eden amipler fark edilir.
Virüsü taşıyan hastalarda görülen kistler iki çekirdekli iken, hastalarda dört çekirdeklidir.
Amipli Dizanteri Tedavisi
Metranidazol ve terasiklin grubu ilaçların kullanıldığı hastalığın tedavi süresi çoğunlukla 10 gündür.
Hastalıktan korunmanın yolu ise hijyenik olmak ve içme suyunun 50 °C’nin üstünde bir ısıda ısıtılmasında fayda vardır. Gıdaları güvenilir yerlerden almak ve tam pişirmek, bekletmeden yemek, kalanı ise dikkatli saklamak gerekir. Buzdolabında saklanan pişmiş yemekler kaynayıncaya dek ısıtıp içine pişmemiş gıdalar katmadan yemek önemlidir. Mutfağın hijyenine özen gösterilmelidir. Besinler sinek, fare ve böcek benzeri bütün hayvanlardan uzak tutulmalıdır.
