Zona Nedir
Göğüste, gövdede, yüzde ya da gözde rastlanan, sinirler boyunca yakıcı ağrılara neden olan hastalığa zona denir. Hastalığın diğer adı herpes zosterdir.
Zona hastalığının başlangıcından bir iki gün sonra ağrıların görüldüğü bölgede, kızarma görülür. Kızarıklığın içinde ise su dolu ufak kabarcıklar oluşur. Bu durum, bir hafta boyunca sürer.
Zona, varicella zoster adındaki virüsün yol açtığı bir bulaşıcı hastalıktır. Varicella zoster virüsü, omuriliğin ardındaki köklere yerleşir. Burada aktifleşmesini ardından hastalığın belirtileri görülür. Bu virüs, yıllarca tek bir belirti dahi göstermeden de bu bölgede kalabilir.
Hastalığın yol açtığı rahatsızlıklar, virüsün etki ettiği sinir köküne göre değişiklik gösterir. Etki ettiği sinirler boyunca kaşıntıya neden olan hastalık, önce biraz ağrılara yol açar. Kimi zaman ciltte ağrıların şiddetlenmesine neden olan ufak gruplar halinde kabarcıklar oluşur.
Bu hastalıkta en fazla kaburgalar arasındaki sinirler tutulur. Çoğunlukla 1 ila 3 hafta arasında kabarcıklar yok olur. Kaybolan kabarcıkların yer aldığı bölgede koyu renkte lekeler oluşur. Bu lekelerin üstüne bastırıldığı zaman, bir iki dakika kadar devam eden aşırı ağrılar oluşur. Ancak kimi zaman bu ağrılar, aylarca hatta yıllarca devam edebilir.
- Kafa sinirlerinin tutulması halinde ise geçici yüz felci, kulak ve göz sorunları yaşanabilir.
- Lenfomaya yakalanan insanlarda da vücudun bütününü tutan yaygın zonaya rastlanabilir.
Zona Tedavisi
Hastalık sonucu oluşan kabarcıklara talk pudrası ve pomat dökülmesi ağrıları ve kaşıntıları büyük ölçüde azaltırken etrafında iltihap oluşumuna da engelleyecektir. B vitaminin de zona hastalığına yararı vardır.
Çok fazla ağrılar olmaması halinde aspirin ve parasetamon benzeri ağrı kesiciler etkili olur. Aşırı ağrılar olması halinde ise iltihap tipi ağrı kesiciler kullanılmalıdır.
Zona hastalarının durumu ağır ise, kortikosteroidler ile beraber antibiyotik verilmesi gerekir. Kabarcıkların ve ağrıların aşırı olduğu durumu ağır hastalar virüslere karşı etki eden ilaçlar tercih edebilir.
Yanıcı ağrılara ise sinirleri devre dışı bırakan ilaçlar verilmesinde yarar vardır. Ancak bu ilaçlar kalp hastalarınca kullanılmamalıdır.
Post-herpetik nevralji döneminde ise çoğunlukla antidepresan benzeri psikiyatrik ilaçlar etkili olur.
